Wyniki z 2021 r. zapoczątkowały ogólnoświatową dyskusję, która pobudziła wyobraźnię opinii publicznej i wywołała w środowisku naukowym odmienne komentarze na temat dokładności danych wiekowych.
„Natychmiastową reakcją w niektórych kręgach społeczności archeologicznej był fakt, że dokładność naszego datowania była niewystarczająca, aby można było wysunąć niezwykłe twierdzenie, że ludzie byli obecni w Ameryce Północnej podczas maksimum ostatniego zlodowacenia. Jednak nasza ukierunkowana metodologia w bieżących badaniach naprawdę się opłaciła, „ powiedział Jeff Pigati, geolog badawczy USGS i współautor nowo opublikowanego badania, które potwierdza wiek śladów stóp w Białych Piaskach.
Kontrowersje dotyczyły dokładności pierwotnego wieku, który ustalono metodą datowania radiowęglowego. Wiek śladów stóp w Białych Piaskach ustalono początkowo na podstawie datowania nasion pospolitej rośliny wodnej Ruppia cirrhosa, które znaleziono w skamieniałych odciskach. Jednak rośliny wodne mogą pozyskiwać węgiel z rozpuszczonych atomów węgla w wodzie, a nie z otaczającego powietrza, co może potencjalnie spowodować, że zmierzony wiek będzie zbyt stary.
„Nawet w czasie publikacji oryginalnej pracy posuwaliśmy się naprzód, aby przetestować nasze wyniki na podstawie wielu linii dowodowych” – powiedziała Kathleen Springer, geolog badawczy USGS i współautorka najnowszego artykułu w czasopiśmie Science. „Byliśmy pewni naszego pierwotnego wieku, a także mocnych dowodów geologicznych, hydrologicznych i stratygraficznych, ale wiedzieliśmy, że niezależna kontrola chronologiczna ma kluczowe znaczenie”.
W kolejnym badaniu naukowcy skupili się na datowaniu radiowęglowym pyłku drzew iglastych, ponieważ pochodzi on z roślin lądowych, co pozwala uniknąć potencjalnych problemów pojawiających się podczas datowania roślin wodnych, takich jak Ruppia. Naukowcy zastosowali żmudne procedury, aby wyizolować około 75 000 ziaren pyłku z każdej datowanej próbki. Co ważne, próbki pyłku pobrano z dokładnie tych samych warstw, co oryginalne nasiona, dzięki czemu można było dokonać bezpośredniego porównania. W każdym przypadku wiek pyłku był statystycznie identyczny z wiekiem nasion.
„Próbki pyłku pomogły nam również zrozumieć szerszy kontekst środowiskowy w momencie tworzenia śladów” – powiedział David Wahl, geograf badawczy USGS i współautor bieżącego artykułu w czasopiśmie Science. „Pyłek w próbkach pochodził z roślin zwykle występujących w zimnych i wilgotnych warunkach lodowcowych, co stanowi wyraźny kontrast z pyłkiem współczesnej playa, która odzwierciedla dzisiejszą roślinność pustynną”.
Oprócz próbek pyłku zespół zastosował inny rodzaj datowania, zwany luminescencją stymulowaną optycznie, który pozwala ustalić datę ostatniej ekspozycji ziaren kwarcu na światło słoneczne. Korzystając z tej metody, odkryli, że próbki kwarcu zebrane w warstwach nośnych śladów miały minimalny wiek ~21 500 lat, co stanowi dalsze potwierdzenie wyników badań radiowęglowych.
Biorąc pod uwagę trzy różne dowody wskazujące na ten sam przybliżony wiek, jest bardzo mało prawdopodobne, że wszystkie są błędne lub stronnicze, a łącznie stanowią mocne poparcie dla przedziału wiekowego śladów stóp od 21 000 do 23 000 lat.
W skład zespołu badawczego weszli naukowcy z USGS, Lawrence Livermore National Laboratory, National Park Service i instytucji akademickich. Ich dalsze badania w White Sands koncentrują się na warunkach środowiskowych, które umożliwiły ludziom rozwój w południowym Nowym Meksyku podczas maksimum ostatniego zlodowacenia i są wspierane przez Program Badań i Rozwoju Klimatu | Służba Geologiczna Stanów Zjednoczonych i Program Ochrony Zasobów Naturalnych USGS-NPS.