Nowe badania pozostałości wykazały, że skamielina sprzed 280 milionów lat, która od dziesięcioleci wprawia badaczy w zakłopotanie, jest po części fałszerstwem.
Odkrycie skłoniło zespół kierowany przez dr Valentinę Rossi z University College Cork w Irlandii (UCC) do zaapelowania o ostrożność w sposobie wykorzystywania skamieniałości w przyszłych badaniach.
Tridentinosaurus antiquus odkryto we włoskich Alpach w 1931 roku i uznano go za ważny okaz dla zrozumienia wczesnej ewolucji gadów.
Zarys jego ciała, wyglądający na ciemny na tle otaczającej skały, początkowo zinterpretowano jako zachowane tkanki miękkie. Doprowadziło to do zaklasyfikowania go do grupy gadów Protorozaurów.
Jednak nowe badania, opublikowane w czasopiśmie naukowym Palaeontology, ujawniają, że skamielina znana z niezwykłego zachowania to w większości czarna farba na rzeźbionej powierzchni skały w kształcie jaszczurki.
Rzekoma skamieniała skóra była omawiana w artykułach i książkach, ale nigdy nie była badana szczegółowo. Nieco dziwne zachowanie skamieniałości pozostawiło wielu ekspertów niepewnych co do grupy gadów, do której należy to dziwne zwierzę przypominające jaszczurkę, ani co do jego historii geologicznej.
Doktor Rossi ze Szkoły Nauk Biologicznych, Ziemi i Środowiska UCC powiedział:
„Skamieniałe tkanki miękkie są rzadkie, ale znalezione w skamielinach mogą ujawnić ważne informacje biologiczne, na przykład ubarwienie zewnętrzne, anatomię wewnętrzną i fizjologię.
„Odpowiedź na wszystkie nasze pytania była tuż przed nami. Musieliśmy szczegółowo zbadać tę skamielinę, aby odkryć jej tajemnice – nawet te, których być może nie chcieliśmy znać”.
Analiza mikroskopowa wykazała, że tekstura i skład materiału nie odpowiadają prawdziwym skamieniałym tkankom miękkim.
Wstępne badanie przy użyciu fotografii UV ujawniło, że całość próbki została pokryta jakimś rodzajem materiału powłokowego. Powlekanie skamieniałości pokostami i/lub lakierami było w przeszłości normą i czasami nadal jest konieczne w celu konserwacji okazu skamieniałości w gablotach muzealnych i na eksponatach. Zespół miał nadzieję, że pod warstwą powłoki oryginalne tkanki miękkie są nadal w dobrym stanie, umożliwiającym wydobycie znaczących informacji paleobiologicznych.
Odkrycia wskazują, że zarys ciała Tridentinosaurus antiquus został stworzony sztucznie, co prawdopodobnie miało poprawić wygląd skamieliny. To oszustwo wprowadziło w błąd poprzednich badaczy i obecnie zaleca się ostrożność podczas korzystania z tego okazu w przyszłych badaniach.
Zespół odpowiedzialny za te badania składa się z autorów mieszkających we Włoszech, na Uniwersytecie w Padwie, Muzeum Przyrody Południowego Tyrolu i Museo delle Scienze w Trydencie.
Współautorka, prof. Evelyn Kustatscher, koordynatorka projektu „Życie z superwulkanem” finansowanego przez Autonomiczną Prowincję Bolzano, powiedziała:
„Specyficzne zachowanie tridentinozaura od dziesięcioleci zastanawiało ekspertów. Teraz wszystko nabiera sensu. To, co określano jako zwęgloną skórę, to po prostu farba”.
Jednak nie wszystko stracone, a skamielina nie jest całkowitą podróbką. W szczególności kości kończyn tylnych i kości udowych wydają się autentyczne, choć słabo zachowane. Co więcej, nowe analizy wykazały obecność maleńkich łusek kostnych zwanych osteodermami – przypominających łuski krokodyli – na czymś, co być może znajdowało się na grzbiecie zwierzęcia.
Badanie to jest przykładem tego, jak współczesna paleontologia analityczna i rygorystyczne metody naukowe mogą rozwiązać prawie stuletnią zagadkę paleontologiczną.