Jeśli na Marsie kiedykolwiek istniało życie, weryfikacja osadów jeziornych u podstawy krateru Jezero przeprowadzona przez łazik Perseverance wzmacnia nadzieję, że w kraterze można znaleźć jego ślady.
W nowych badaniach opublikowanych w czasopiśmie Science Advances zespół kierowany przez UCLA i Uniwersytet w Oslo pokazuje, że w pewnym momencie krater wypełnił się wodą, odkładając warstwy osadów na dnie krateru. Jezioro następnie się skurczyło, a osady niesione przez zasilającą je rzekę utworzyły ogromną deltę. W miarę jak jezioro ulegało rozproszeniu, osady w kraterze uległy erozji, tworząc cechy geologiczne widoczne dziś na powierzchni.
Radar wskazuje, że okresy osadzania się i erozji miały miejsce przez eony zmian środowiskowych, potwierdzając, że wnioski na temat historii geologicznej krateru Jezero oparte na obrazach Marsa uzyskanych z kosmosu są dokładne.
„Z orbity możemy zobaczyć wiele różnych złóż, ale nie możemy być pewni, czy to, co widzimy, to ich pierwotny stan, czy też widzimy zakończenie długiej historii geologicznej” – powiedział David Paige, profesor nauk o Ziemi, planetach i kosmosie na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles oraz pierwszy autor artykułu. „Aby powiedzieć, jak powstały te rzeczy, musimy zajrzeć pod powierzchnię”.
Łazik, który jest mniej więcej wielkości samochodu i wyposażony w siedem instrumentów naukowych, bada krater o szerokości 50 mil, bada jego geologię i atmosferę oraz zbiera próbki od 2021 r. Próbki gleby i skał w ramach projektu Perseverance zostaną sprowadzone na Ziemię przez przyszłą wyprawę i badano w poszukiwaniu dowodów na przeszłe życie.
Między majem a grudniem 2022 r. Perseverance przeleciał z dna krateru do delty, rozległego obszaru osadów sprzed 3 miliardów lat, który z orbity przypomina delty rzek na Ziemi.
Gdy łazik wjechał w deltę, urządzenie Perseverance's Radar Imager for Mars' Subsurface Experiment (RIMFAX) wystrzeliło fale radarowe w dół w odstępach 10-centymetrowych i zmierzyło impulsy odbite z głębokości około 20 metrów pod powierzchnią. Za pomocą radaru naukowcy mogą zajrzeć do podstawy osadów, aby odsłonić górną powierzchnię dna zakopanego krateru.
Lata badań z użyciem radaru penetrującego ziemię i testowania RIMFAX na Ziemi nauczyły naukowców odczytywać strukturę i skład warstw podpowierzchniowych na podstawie odbić radarowych. Powstały obraz podpowierzchniowy pokazuje warstwy skał, które można zinterpretować jako przecięcie autostrady.
„Niektórzy geolodzy twierdzą, że zdolność radaru do zaglądania pod powierzchnię przypomina oszustwo” – powiedziała Paige, która jest zastępcą głównego badacza RIMFAX.
Obrazowanie RIMFAX ujawniło dwa odrębne okresy osadzania się osadów umieszczone pomiędzy dwoma okresami erozji. UCLA i Uniwersytet w Oslo podają, że dno krateru poniżej delty nie jest równomiernie płaskie, co sugeruje, że przed osadzeniem się osadów jeziornych nastąpił okres erozji. Obrazy radarowe pokazują, że osady są regularne i poziome – podobnie jak osady osadzone w jeziorach na Ziemi. Istnienie osadów jeziornych podejrzewano już we wcześniejszych badaniach, jednak niniejsze badania je potwierdziły.
Drugi okres osadzania miał miejsce, gdy wahania poziomu jeziora umożliwiły rzece odłożenie szerokiej delty, która niegdyś sięgała daleko w głąb jeziora, ale obecnie uległa erozji bliżej ujścia rzeki.
„Zmiany, które widzimy utrwalone w zapisie skalnym, są spowodowane zmianami na dużą skalę w środowisku Marsa” – powiedziała Paige. „To fajnie, że możemy zobaczyć tak wiele dowodów zmian na tak małym obszarze geograficznym, co pozwala nam rozszerzyć nasze odkrycia na skalę całego krateru”.