Innowacyjność, tj. zdolność do znajdowania rozwiązań nowych problemów lub nowatorskich rozwiązań znanych problemów, zapewnia istotne korzyści dla przystosowania się i przetrwania ludzi oraz zwierząt. Jakie cechy sprawiają, że określone gatunki lub zwierzęta są innowacyjne? W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie w Barcelonie przeanalizowano tę zdolność poznawczą zwierząt kopytnych, grupy ssaków, takich jak dromadery, konie i kozy, charakteryzujących się chodzeniem na czubkach palców lub kopyt. Wyniki pokazują, że osoby mniej zintegrowane z grupą i te, które bardziej boją się nowych przedmiotów, najlepiej poradziły sobie z wyzwaniem postawionym przez badaczy: otwarciem pojemnika z jedzeniem.
„Te odkrycia są zgodne z najnowszą literaturą naukową na temat dzikich i żyjących w niewoli naczelnych i pokazują, że mniej zintegrowane społecznie jednostki mają mniejsze szanse na zdobycie zasobów, takich jak pożywienie, ale są bardziej skłonne do przezwyciężenia neofobii – niechęci do nowych rzeczy – , aby poprawić ich sytuację. Potwierdza to również, że kopytne są obiecującym taksonem do testowania teorii ewolucji z podejściem porównawczym” – mówi Álvaro López Caicoya, badacz przed doktoratem na Wydziale Psychologii i Instytucie Neuronauk (UBneuro) UB i pierwszy autor artykułu.
Odnosząc się do tej kwestii badaczka stwierdza, że większość badań porównawczych nad ewolucją zdolności poznawczych przeprowadzono na ptakach i naczelnych, ale presja ewolucyjna, której są one poddawane, może być inna niż u innych gatunków. Dlatego włączenie innych taksonów – takich jak kopytne – do przyszłych badań jest „niezbędne do zrozumienia ograniczeń i uogólnienia konkretnych hipotez ewolucyjnych”.
Badanie, opublikowane w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B, obejmuje udział Montserrat Colell, wykładowcy na Wydziale Psychologii i badacza w UBneuro, wraz z innymi ekspertami z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka i Uniwersytetu w Lipsku ( Niemcy).
Eksperyment z setką zwierząt w niewoli
Eksperyment przeprowadzono na 111 zwierzętach z 13 różnych gatunków, wśród których były m.in. kozy, dromadery, konie Przewalki, żyrafy, lamy, owce i jelenie, które żyły w niewoli w ogrodach zoologicznych w Barcelonie, Barbent (Francja) , Norymberga i Lipsk (Niemcy). Każda z tych grup zwierząt musiała zmierzyć się z testem, polegającym na otwarciu nieznanego im rodzaju pojemnika, w którym znajdował się ich ulubiony pokarm.
Wszystkie zwierzęta zostały wcześniej sklasyfikowane według kilku aspektów, które mogły mieć wpływ na ich zdolność rozwiązywania problemów, takich jak strach przed nowymi przedmiotami, dieta i integracja społeczna w grupie. Celem było zidentyfikowanie indywidualnych i społeczno-ekologicznych cech zwierząt, które odniosły największy sukces podczas pracy nad wyzwaniem przygotowanym przez naukowców.
Dromadery i kozy, najbardziej utalentowane
Udział w eksperymencie różnił się w zależności od gatunku: podczas gdy 100% dromaderów zbliżyło się do pojemnika, tylko 33% owiec. Ale gatunkami, które wykazywały najwięcej interakcji, były udomowione i te o większej dynamice rozszczepienia-syntezy jądrowej (te należące do złożonych grup, które łączą się lub rozdzielają w zależności od środowiska i czasu). Jednak te cechy nie były wskaźnikami wyższej zdolności do rozwiązania napotkanego wyzwania. „Proces udomowienia mógł konkretnie wyselekcjonować cechy i cechy, które ułatwiają interakcje z ludźmi (i ludzkimi artefaktami), ale nie zdolności poznawcze, które pozwalają na bardziej efektywne rozwiązywanie problemów” – zauważają naukowcy.
Wreszcie, ze stu zwierząt, które wzięły udział w eksperymencie, tylko 36% mogło otworzyć pojemnik i uzyskać dostęp do jedzenia przynajmniej raz. „Gatunkami o wyższym odsetku osobników, które uciekły, były dromadery i kozy, odpowiednio 86% i 69%”, podkreśla Álvaro López Caicoya.
W przypadkach pomyślnych naukowcy ocenili różnorodność zasobów wykorzystanych do rozwiązania problemu. „Większość z nich otwierała pojemniki za pomocą nosa, pyska lub ust; tylko dziewięć z tych czterdziestu zwierząt stosowało więcej niż jedną strategię, aby rozwiązać wyzwanie, na przykład delikatnie podnosząc pokrywę ustami lub rzucając kubek na podłogę”.
Pionierskie badanie
Artykuł ten jest pionierskim badaniem w badaniach nad zdolnościami poznawczymi zwierząt kopytnych, ponieważ „podobnych badań tych gatunków jest zaledwie kilka”. „Tradycyjnie uważano je za bydło, a ich zachowanie lub rozumienie nie było przedmiotem zainteresowania. Dzięki tym i innym badaniom zaczynamy dostrzegać, że są to zwierzęta o złożonych zachowaniach, które warto badać” – podkreśla Álvaro López Caicoya.
W tym sensie badaczka z UB podkreśla potrzebę przeprowadzenia większej liczby badań obejmujących więcej gatunków i osobników, zarówno żyjących w niewoli, jak i dzikich, oraz bardziej złożonych wyzwań, aby uogólnić wyniki. “Zwierzęta kopytne są wyjątkowym modelem do badań porównawczych, a niniejsze badanie jest dopiero pierwszym podejściem do poznania tych gatunków” – podsumowuje.
Wideo: https://youtu.be/x0CM6KVwaIg