Sen pomaga utrwalić naszą pamięć o złożonych skojarzeniach, wspierając w ten sposób zdolność do uzupełniania wspomnień całych wydarzeń.
Naukowcy wiedzieli od jakiegoś czasu, że sen utrwala naszą pamięć o faktach i zdarzeniach epizodycznych. Jednak dotychczasowe badania koncentrowały się głównie na prostych skojarzeniach – to znaczy połączeniach między elementami, jakie tworzymy podczas nauki nowego słownictwa. „Ale w prawdziwym życiu zdarzenia zazwyczaj składają się z wielu elementów – na przykład miejsca, ludzi i przedmiotów – które są ze sobą powiązane w mózgu” – wyjaśnia dr Nicolas Lutz z Instytutu Psychologii Medycznej LMU. Powiązania te mogą mieć różną siłę, a niektóre elementy mogą być powiązane ze sobą jedynie pośrednio. „Dzięki połączeniom neuronowym leżącym u podstaw tych skojarzeń często wystarczy jedno słowo wskazujące, aby ktoś przypomniał sobie nie tylko pojedyncze aspekty wydarzenia, ale wiele aspektów jednocześnie”. Proces ten, zwany uzupełnianiem wzorców, jest podstawową cechą pamięci epizodycznej. Lutz jest głównym autorem badania opublikowanego niedawno w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), w którym zbadano wpływ snu na pamięć tak złożonych wydarzeń.
Po tym jak uczestnicy badania poznali zdarzenia o skomplikowanych skojarzeniach, w jednym stanie spędzili noc w laboratorium snu, gdzie pozwolono im spać jak zwykle, natomiast w innym warunku musieli przesiedzieć całą noc. W obu przypadkach uczestnikom pozwolono spędzić następną noc w domu, aby odzyskać siły. Następnie sprawdzano, jak dobrze potrafią przypomnieć sobie różne powiązania pomiędzy elementami wyuczonych wydarzeń. „Udało nam się wykazać, że sen w szczególności konsoliduje słabe skojarzenia i wzmacnia nowe skojarzenia między elementami, które podczas uczenia się nie były ze sobą bezpośrednio powiązane. Co więcej, zdolność do jednoczesnego zapamiętywania wielu elementów zdarzenia po przedstawieniu ich tylko jednemu sygnał, poprawiła się po zaśnięciu w porównaniu do stanu, w którym uczestnicy nie spali” – podsumowuje Nicolas Lutz. To pokazuje, jak ważny jest sen dla uzupełniania częściowych informacji i przetwarzania złożonych zdarzeń w mózgu.
Monitorując aktywność mózgu uczestników badania podczas snu, autorzy badania byli również w stanie wykazać, że poprawa wydajności pamięci jest związana z tzw. wrzecionami snu – wybuchami oscylacyjnej aktywności nerwowej podczas snu, które są powiązane z aktywna konsolidacja zawartości pamięci. Dzieje się tak poprzez reaktywację podstawowych struktur nerwowych podczas snu. „To odkrycie sugeruje, że wrzeciona snu odgrywają ważną rolę w konsolidacji złożonych skojarzeń, które leżą u podstaw tworzenia wspomnień całych wydarzeń” – mówi profesor Luciana Besedovsky, główna badaczka badania.
Zdaniem Lutza i Besedovsky'ego zidentyfikowany wpływ snu na pamięć można postrzegać jako ważną adaptację ludzkiego mózgu, ponieważ pomaga on ludziom uzyskać bardziej spójny obraz otoczenia, co z kolei umożliwia im bardziej wszechstronne przewidywanie przyszłości. wydarzenia. „I tak nasze wyniki ujawniają nową funkcję, dzięki której sen może zapewnić ewolucyjną przewagę” – uważa Luciana Besedovsky. „Co więcej, otwierają nowe perspektywy w zakresie przechowywania i uzyskiwania dostępu do informacji o złożonych zdarzeniach wieloelementowych”.