Niedawne badania paleontologiczne na pustyni Tatacoa w Kolumbii doprowadziły do odnalezienia najpełniejszego szkieletu „torbacza szablozębnego” odkrytego w północnej Ameryce Południowej. Okaz należy do gatunku Anachlysictis gracilis, który należy do grupy wymarłych ssaków drapieżnych zwanych sparasodontami, które żyły w Ameryce Południowej w okresie kenozoiku, po wyginięciu dinozaurów.
Gatunek ten żył około 13 milionów lat temu na obszarze znanym paleontologom jako „La Venta”, na obecnej pustyni La Tatacoa, tropikalnym suchym lesie, który „w tamtym czasie był tropikalnym lasem deszczowym, podobnym do dzisiejszej Amazonii” – powiedział dr Catalina Suarez, stypendystka Szwajcarskiej Narodowej Fundacji Nauki pracująca w Argentyńskim Instytucie Niwologii, Glacjologii i Nauk o Środowisku, która kierowała analizą szczątków i publikacją ich wyników w czasopiśmie naukowym Geodiversitas.
Przed tym odkryciem znaleziono jedynie fragment żuchwy i kilka dodatkowych szczątków tego gatunku związanych z żywymi torbaczami, takimi jak kangury, koale czy oposy. Zanim zniknął, A. gracilis był jednym z wielu lądowych mięsożerców w Ameryce Południowej, podobnie jak pumy, żbiki, lisy, niedźwiedzie i inne, które obecnie przemierzają nasz kontynent.
„Dzięki temu odkryciu mogliśmy poznać nowe szczegóły na temat tego fascynującego gatunku” – powiedział Suarez. „Analizy pozwoliły nam zrozumieć, jak wyglądały te wymarłe drapieżniki i jak żyły w neotropikalnej Ameryce Południowej miliony lat temu”.
Suarez rozpoczęła badania nad A. gracilis w laboratorium paleontologa Carlosa Jaramillo w Smithsonian Tropical Research Institute, gdzie była stażystą oraz stypendystą przed i podoktorskim. Obecnie specjalizuje się w metaterianach, grupie obejmującej torbacze i ich wymarłych krewnych, takich jak rodzina Thylacosmilidae, do której należy skamielina A. gracilis. Najbardziej osobliwą cechą tej rodziny są zakrzywione i spłaszczone kły, przypominające kształtem szablę, dlatego powszechnie znane są jako „torbacze szablozębne”.
„Nasze badania potwierdzają, że kolumbijski skamieniały torbacz szablozębny A. gracilis jest blisko spokrewniony z Thylacosmilus, który jest najszerzej rozpoznawanym „torbakiem szablozębnym” – powiedział dr Javier Luque, były stypendysta STRI, współautor autorka badania i starszy pracownik naukowy w Muzeum Zoologii Uniwersytetu w Cambridge. „Obie grupy, wraz z Patagosmilusem (innym z tych „torbaczy szablozębnych”), tworzą własną rodzinę na drzewie życia ssaków, znanym jako Thylacosmilidae. Rodzina ta charakteryzuje się długą i ogromną zakrzywioną górną częścią w kształcie szabli kły i przedłużenie przedniej części szczęki, które wygląda jak pochwa wspomnianych „szable”.
Analizując zęby trzonowe, kształt zębów i żuchwę szczątków, możliwe było określenie przybliżonej masy ciała i rodzaju diety A. gracilis. Wyniki wykazały, że ważył średnio około 23 kg (jak ryś) i był hipermięsożercą, żywiącym się wyłącznie mięsem, a nie kościami. Jego potencjalną ofiarą mogły być małe ssaki zamieszkujące ten obszar, takie jak torbacze, szczury kolczaste, jeżozwierze, gryzonie różnej wielkości, a nawet naczelne, które były bardzo liczne w tym regionie.
„W przyszłych badaniach zajmiemy się wszystkimi pozostałymi kośćmi jego ciała, w tym różnymi odcinkami kręgosłupa, żebrami, biodrami, łopatkami – tym, co u ludzi nazywamy „łopatkami” – oraz kośćmi nóg” – Suarez powiedział. „Pozwoli nam to zbadać aspekty tego, jak się poruszał, pozycję, w której szyja trzymała głowę, czy był biegaczem, czy potrafił się wspinać, czy jego ręce mogły łatwiej trzymać przedmioty, tak jak robi to wiele torbaczy podczas karmienia, czy też było to trochę trudniejsze, jak ma to miejsce na przykład w przypadku psa lub kota.
Nowa skamielina A. gracilis znajduje się w Muzeum Historii Naturalnej La Tatacoa w mieście La Victoria w gminie Villavieja (departament Huila w Kolumbii) wraz z innymi zaskakującymi znaleziskami, które odkryto w jednym z najbardziej niesamowite miejsca na kontynencie.
„Skamieniały okaz A. gracilis, który opisujemy w tych badaniach, stanowi kultową skamieniałość ze względu na doskonałe zachowanie, trójwymiarowość i znaczenie dla zrozumienia paleobiologicznych aspektów tego drapieżnego torbacza, który przemierzał lasy północnej Ameryki Południowej około 13 milionów lata temu” – dodał dr Edwin Cadena, badacz na Universidad del Rosario i STRI oraz współautor badania. „Dzięki temu odkryciu pokazujemy, jak ważne jest dalsze wspieranie paleontologicznej działalności naukowej w neotropikach, aby móc dokonywać nowych odkryć, które pomogą nam zrozumieć historię ewolucji i paleobiodróżnik tej części kontynentu”.
Badania te są efektem międzynarodowej współpracy specjalistów reprezentujących instytucje z Argentyny (IANIGLA-CCT Conicet Mendoza, Muzeum La Plata i Executive Unit Lillo-CONICET, Fundacja Miguela Lillo), Stanów Zjednoczonych (Field Museum of Natural History), Japonia (Ashoro Museum of Paleontology), Panama (Smithsonian Tropical Research Institute) i Wielka Brytania (Uniwersytet w Cambridge).
STRI z siedzibą w Panamie w Panamie jest jednostką Smithsonian Institution. Instytut pogłębia wiedzę na temat tropikalnej różnorodności biologicznej i jej znaczenia dla dobrostanu człowieka, szkoli studentów do prowadzenia badań w tropikach i promuje ochronę poprzez zwiększanie świadomości społecznej na temat piękna i znaczenia ekosystemów tropikalnych.