Dżdżownice wprowadzone do północnej Ameryki Północnej mają negatywny wpływ na naziemną faunę owadów. Ekolodzy gleb odkryli ten wpływ na liczebność, a także na biomasę i bogactwo gatunkowe owadów. Ich wyniki wskazują, że zmiany w zbiorowiskach owadów mogą mieć przyczyny, na które wcześniej nie zwracano uwagi.
Przynajmniej od ostatniej epoki lodowcowej, około 10 000 lat temu, w północnej części Ameryki Północnej prawie nie było dżdżownic. Jednak w ciągu ostatnich kilku stuleci zostały one wprowadzone, prawdopodobnie poprzez transport gleby i roślin z Europy. Od tego czasu uległy rozproszeniu i znacząco zmieniły glebę, co miało daleko idące konsekwencje dla ekosystemu glebowego. Jak dotąd rzadko badano wpływ tych najeźdźców na świat na powierzchni.
Badanie przeprowadzono w lesie w pobliżu Calgary w Kanadzie, którego obszary są albo zamieszkałe, albo niezamieszkane przez dżdżownice. Tutaj naukowcy wykorzystali próżniowe próbniki owadów do wyłapania owadów nadziemnych i porównali połowy. Odkryli, że liczebność, biomasa i bogactwo gatunkowe owadów na obszarach z inwazyjnymi dżdżownicami i na obszarach bez nich znacznie się różniły. Tam, gdzie biomasa dżdżownic była najwyższa, liczba osobników owadów zmniejszyła się o 61 procent, biomasa owadów o 27 procent, a bogactwo gatunków o 18 procent.
Owad nad ziemią zaatakowany przez inwazyjne dżdżownice pod ziemią
„Spodziewaliśmy się, że dżdżownice będą miały wpływ na owady naziemne” – mówi główny autor, dr Malte Jochum z iDiv i Uniwersytetu w Lipsku. „Mimo to byłem zaskoczony, jak wyraźne były efekty i że wpłynęło to nie tylko na liczebność, ale także na biomasę i bogactwo gatunków”.
Mechanizmy oddziaływania dżdżownic na owady są jednak nadal niejasne. „Możliwe, że dżdżownice zjadają pożywienie i zmniejszają siedlisko tych nadziemnych owadów, takich jak chrząszcze i larwy much, które rozkładają martwy materiał roślinny” – mówi Jochum. Ponieważ większość owadów to roślinożercy, można również postawić hipotezę, że obserwowany spadek liczebności owadów jest spowodowany zmianami w roślinności spowodowanymi zmianami warunków glebowych. W tym przypadku jednak naukowcy nie byli w stanie wykryć żadnych znaczących zmian w liczbie gatunków roślin lub ich pokryciu. „Mimo to nie wyklucza to wpływu roślin” – mówi Jochum. Jednak dane dotyczące składu gatunkowego i innych cech funkcjonalnych zbiorowisk roślinnych nie zostały jeszcze ocenione.
Uderzający był również wzrost liczebności drapieżnych gatunków owadów i pająków. Wydaje się, że te zmiany odnoszą korzyści.
Niedoceniane przyczyny utraty różnorodności biologicznej, które należy uwzględnić przy ochronie
„Do tej pory tylko kilka przyczyn zostało wykorzystanych do wyjaśnienia globalnych zmian w populacjach owadów; głównie zmiany w siedliskach nad ziemią” – mówi starszy autor prof. Nico Eisenhauer z iDiv i Uniwersytetu w Lipsku. „Te nowe wyniki pokazują, że utrata bioróżnorodności może mieć również inne przyczyny, na które dotychczas nie zwracano uwagi i że należy je wziąć pod uwagę przy opracowywaniu strategii zarządzania i ochrony bioróżnorodności”.
Wprowadzone gatunki dżdżownic występują nie tylko w Ameryce Północnej, ale na prawie każdym kontynencie. Ponieważ jednak od bardzo dawna w północnej Ameryce Północnej było bardzo mało dżdżownic, wpływ tych najeźdźców jest szczególnie wyraźny. „W regionach takich jak Europa, gdzie naturalne społeczności zawsze rozwijały się wspólnie z dżdżownicami, porównywalne negatywne skutki spowodowane nowymi gatunkami dżdżownic są bardzo mało prawdopodobne” – mówi Jochum. „Wręcz przeciwnie. Tutaj są ważnymi inżynierami ekosystemów, od których zależy wiele ważnych funkcji ekosystemu”.
Badanie zostało przeprowadzone w ramach projektu EcoWorm i zostało sfinansowane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (Horyzont 2020) i DFG (FZT 118).