Wydaje się, że Wenus ma aktywność wulkaniczną, zgodnie z nowym artykułem badawczym, który dostarcza mocnych dowodów, aby odpowiedzieć na utrzymujące się pytanie, czy siostrzana planeta Ziemi ma obecnie erupcje i strumienie lawy.
Wenus, chociaż podobna do Ziemi pod względem wielkości i masy, różni się znacznie tym, że nie ma płyt tektonicznych. Granice ruchomych płyt powierzchniowych Ziemi są głównymi lokalizacjami aktywności wulkanicznej.
Nowe badania przeprowadzone przez profesora Roberta Herricka z University of Alaska Fairbanks Geophysical Institute ujawniły otwór wulkaniczny o powierzchni prawie 1 mili kwadratowej, który zmienił kształt i rozrósł się w ciągu ośmiu miesięcy w 1991 roku. Zmiany na taką skalę na Ziemi są związane z aktywnością wulkaniczną, czy to poprzez erupcja w otworze wentylacyjnym lub ruch magmy pod otworem wentylacyjnym, który powoduje zawalenie się ścian otworu wentylacyjnego i rozszerzenie otworu wentylacyjnego.
Wyniki badań opublikowano dzisiaj w czasopiśmie Science.
Herrick studiował zdjęcia wykonane na początku lat 90. podczas pierwszych dwóch cykli obrazowania sondy kosmicznej Magellan należącej do NASA. Do niedawna porównywanie obrazów cyfrowych w celu znalezienia nowych przepływów lawy zajmowało zbyt dużo czasu, zauważa gazeta. W rezultacie niewielu naukowców przeszukiwało dane Magellana pod kątem formowania się cech.
„Tak naprawdę dopiero w ostatniej dekadzie dane Magellana były dostępne w pełnej rozdzielczości, mozaikowane i łatwe do manipulowania przez badacza z typową osobistą stacją roboczą” – powiedział Herrick.
Nowe badania koncentrowały się na obszarze zawierającym dwa największe wulkany Wenus, Ozza i Maat Mons.
„Ozza i Maat Mons są porównywalne pod względem objętości do największych wulkanów na Ziemi, ale mają niższe zbocza, a zatem są bardziej rozłożone” – powiedział Herrick.
Maat Mons zawiera rozszerzony otwór wentylacyjny, który wskazuje na aktywność wulkaniczną.
Herrick porównał zdjęcie Magellana z połowy lutego 1991 r. Z obrazem z połowy października 1991 r. I zauważył zmianę w otworze wentylacyjnym po północnej stronie kopułowego wulkanu tarczowego, który jest częścią wulkanu Maat Mons.
Otwór wentylacyjny urósł z okrągłej formacji o powierzchni nieco poniżej 1 mili kwadratowej do nieregularnego kształtu o powierzchni około 1,5 mili kwadratowej.
Późniejsze zdjęcie wskazuje, że ściany otworu wentylacyjnego stały się krótsze, być może wysokie tylko na kilkaset stóp, i że otwór wentylacyjny był prawie wypełniony po brzegi. Naukowcy spekulują, że jezioro lawy utworzyło się w otworze wentylacyjnym w ciągu ośmiu miesięcy między zdjęciami, chociaż nie wiadomo, czy zawartość była płynna, czy schłodzona i zestalona.
Naukowcy mają jedno zastrzeżenie: niewulkaniczne, wywołane trzęsieniem ziemi zawalenie się ścian otworu wentylacyjnego mogło spowodować ekspansję. Zauważają jednak, że zapadnięciom otworów wentylacyjnych tej skali na ziemskich wulkanach zawsze towarzyszyły pobliskie erupcje wulkanów; magma wycofuje się spod otworu wentylacyjnego, ponieważ idzie gdzie indziej.
Powierzchnia Wenus jest geologicznie młoda, zwłaszcza w porównaniu do wszystkich innych ciał skalistych z wyjątkiem Ziemi i księżyca Jowisza Io, powiedział Herrick.
„Jednak szacunki dotyczące tego, jak często erupcje mogą występować na Wenus, są spekulacjami, od kilku dużych erupcji rocznie do jednej takiej erupcji co kilka, a nawet kilkadziesiąt lat” – powiedział.
Herrick kontrastuje brak informacji o wulkanizmie Wenus z tym, co wiadomo o księżycu Jowisza Io i Marsie.
„Io jest tak aktywny, że za każdym razem, gdy go obserwowaliśmy, sfotografowano wiele trwających erupcji” – powiedział.
Herrick powiedział, że w geologicznej skali czasu stosunkowo młode strumienie lawy wskazują, że Mars pozostaje aktywny wulkanicznie.
„Jednak nic się nie wydarzyło w ciągu 45 lat obserwacji Marsa, a większość naukowców powiedziałaby, że prawdopodobnie trzeba by obserwować powierzchnię przez kilka milionów lat, aby mieć rozsądną szansę zobaczenia nowego strumienia lawy” powiedział.
Badania Herricka dodają Wenus do małej puli ciał aktywnych wulkanicznie w naszym Układzie Słonecznym.
„Możemy teraz powiedzieć, że Wenus jest obecnie aktywna wulkanicznie w tym sensie, że dochodzi do co najmniej kilku erupcji rocznie” – powiedział. „Możemy spodziewać się, że nadchodzące misje na Wenus będą obserwować nowe przepływy wulkaniczne, które miały miejsce od czasu zakończenia misji Magellan trzy dekady temu, i powinniśmy zobaczyć pewną aktywność, podczas gdy dwie nadchodzące misje orbitalne będą zbierać obrazy”.
Współautor Scott Hensley z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA wykonał modelowanie na potrzeby badań.