Wyobraź sobie, że za każdym razem, gdy widzisz twarz, wydaje się ona zniekształcona. Cóż, dla tych, którzy cierpią na bardzo rzadką chorobę znaną jako prosopometamorfopsja (PMO), która powoduje, że rysy twarzy wydają się zniekształcone, to jest rzeczywistość.
Jak wyjaśnia witryna internetowa poświęcona prosopometamorfopsji z siedzibą w Dartmouth, „Prosopo pochodzi od greckiego słowa oznaczającego twarz„ prosopon ”, podczas gdy słowo „metamorfopsja” odnosi się do zniekształceń percepcji”. Specyficzne objawy różnią się w zależności od przypadku i mogą wpływać na kształt, rozmiar , kolor i położenie rysów twarzy. Czas trwania PMO również jest różny – „może trwać dni, tygodnie, a nawet lata”.
Nowe badanie Dartmouth opublikowane w części „Clinical Pictures” magazynu The Lancet opisuje wyjątkowy przypadek pacjenta z PMO. Badanie to jest pierwszym, które dostarczyło dokładnych i fotorealistycznych wizualizacji zniekształceń twarzy doświadczanych przez osobę z PMO.
Pacjent, 58-letni mężczyzna z PMO, widzi twarze bez żadnych zniekształceń, gdy ogląda się je na ekranie lub na papierze, ale widzi zniekształcone twarze, które przy oglądaniu na żywo wydają się „demoniczne”. Jednak większość przypadków PMO widzi zniekształcenia we wszystkich kontekstach, więc jego przypadek jest szczególnie rzadki i stanowi wyjątkową okazję do dokładnego zobrazowania jego zniekształceń.
Na potrzeby badania naukowcy zrobili zdjęcie twarzy danej osoby. Następnie pokazali pacjentowi zdjęcie na ekranie komputera, podczas gdy ten patrzył na prawdziwą twarz tej samej osoby. Badacze uzyskali od pacjenta w czasie rzeczywistym informację zwrotną na temat różnic między twarzą na ekranie a prawdziwą twarzą przed nim, modyfikując zdjęcie za pomocą oprogramowania komputerowego w celu dopasowania do zniekształceń dostrzeganych przez pacjenta.
„W innych badaniach tej choroby pacjenci z PMO nie są w stanie ocenić, jak dokładnie wizualizacja ich zniekształceń odzwierciedla to, co widzą, ponieważ sama wizualizacja przedstawia również twarz, więc pacjenci również będą na niej dostrzegać zniekształcenia” – mówi główny autor Antônio Mello, doktorantka na Wydziale Psychologii i Nauk o Mózgu w Dartmouth. Natomiast ten pacjent nie widzi zniekształceń na ekranie. Oznacza to, że badacze byli w stanie zmodyfikować twarz na zdjęciu, a pacjent mógł dokładnie porównać, jak podobne było jego postrzeganie prawdziwej twarzy do zmanipulowanej fotografii. „Dzięki temu procesowi byliśmy w stanie zwizualizować w czasie rzeczywistym postrzeganie przez pacjenta zniekształceń twarzy” – mówi Mello.
W swoich badaniach z innymi przypadkami PMO współautorzy stwierdzają, że niektórzy z ich uczestników PMO spotkali się z pracownikami służby zdrowia, którzy chcieli pomóc, ale zdiagnozowali u nich inny stan zdrowia, a nie PMO.
„Słyszeliśmy od wielu osób chorych na PMO, że psychiatrzy zdiagnozowali u nich schizofrenię i przepisali leki przeciwpsychotyczne, gdy ich stan polega na problemach z układem wzrokowym” – mówi starszy autor Brad Duchaine, profesor psychologii i nauk o mózgu i główny badacz Laboratorium Percepcji Społecznej w Dartmouth.
„Nierzadko zdarza się, że osoby cierpiące na PMO nie mówią innym o swoich problemach z percepcją twarzy, ponieważ obawiają się, że inni pomyślą, że zniekształcenia są oznaką zaburzenia psychicznego” – mówi Duchaine. „To problem, którego ludzie często nie rozumieją”.
Naukowcy mają nadzieję zwiększyć świadomość społeczną na temat tego, czym jest PMO.