Od dawna uważany za chorobę wniesioną przez europejskich kolonizatorów, trąd może mieć znacznie starszą historię na kontynencie amerykańskim. Naukowcy z Institut Pasteur, CNRS i University of Colorado (USA), we współpracy z różnymi instytucjami w Ameryce i Europie, ujawniają, że niedawno zidentyfikowane drugie gatunki bakterii odpowiedzialnych za trąd, Mycobacterium Lepromatosis, zaraża ludzi w Ameryce od co najmniej 1000 lat, kilka centrii. Odkrycia te zostaną opublikowane w czasopiśmie Science 29 maja 2025 r.
Trąd jest zaniedbaną chorobą, powodowaną głównie przez bakterię Mycobacterium leprae, dotykającą tysiące ludzi na całym świecie: każdego roku zgłasza się około 200 000 nowych przypadków trądu. Chociaż M. leprae pozostaje główną przyczyną, badanie to koncentrowało się na innym gatunku, trądu Mycobacterium, odkryty w Stanach Zjednoczonych w 2008 r. U Meksyku, a później w 2016 r. W czerwonych wiewiórkach na Wyspach Brytyjskich. Kierowane przez naukowców z laboratorium mikrobiologicznego paleogenomiki w Institut Pasteur, również związane z CNR, i University of Colorado, we współpracy ze społecznościami tubylczymi i ponad 40 naukowcami z międzynarodowych instytucji, w tym archeologów, to badanie przeanalizowało DNA z prawie 800 próbek, w tym z starożytnych ludzkich pozostałości (z wykluczeń archeologicznych) i niedawnych przypadków klinicznych. Wyniki potwierdzają, że M. trąda była już szeroko rozpowszechniona w Ameryce Północnej i Południowej na długo przed europejską kolonizacją i zapewniają wgląd w obecną różnorodność genetyczną patogennych prątków.
„To odkrycie przekształca nasze rozumienie historii trądu w Ameryce” – powiedziała dr Maria Lopopolo, pierwsza autorka badania i badacz w Laboratory of Microbial Paleogenomics w Institut Pasteur. „Pokazuje, że forma choroby była już endemiczna wśród rdzennych populacji na długo przed przybyciem Europejczyków”.
Zespół zastosował zaawansowane techniki genetyczne do rekonstrukcji genomów M. trądowej od starożytnych osób znalezionych w Kanadzie i Argentynie. Pomimo odległości geograficznej kilku tysięcy kilometrów, te starożytne szczepy pochodzące z podobnych okresów (około 1000 lat temu) okazały się zaskakująco bliskie genetycznie. Chociaż należą one do dwóch odrębnych gałęzi w ewolucyjnym drzewie rodzaju Mycobacterium, gałęzie te są genetycznie bliżej siebie niż jakakolwiek inna znana gałąź. Ta genetyczna bliskość, w połączeniu z ich odległością geograficzną, koniecznie implikuje szybkie rozprzestrzenianie się patogenu na kontynencie, prawdopodobnie w ciągu zaledwie kilku wieków.
Naukowcy zidentyfikowali również kilka nowych linii, w tym gałęzie przodków, które pomimo odchylania się od reszty różnorodności znanego gatunku ponad 9 000 lat temu nadal zaraża ludzi w Ameryce Północnej-odkrycie sugerujące starożytną i długotrwałą dywersyfikację kontynentu, a także w dużej mierze niewypowiedzianą różnorodność, jaką można znaleźć prawdopodobnie.
W szczególności analizy sugerują również, że szczepy znalezione w czerwonej wiewiórzu w Wielkiej Brytanii w 2016 r. Są częścią amerykańskiej linii, która została wprowadzona na Wyspy Brytyjskie w XIX wieku, gdzie następnie rozprzestrzeniły się. To odkrycie podkreśla niedawną zdolność patogenu do przekraczania kontynentów, prawdopodobnie poprzez wymiany ludzkie lub komercyjne.
„Dopiero zaczynamy odkrywać różnorodność i globalne ruchy tego niedawno zidentyfikowanego patogenu. Badanie pozwala nam postawić hipotezę, że mogą istnieć nieznane zbiorniki zwierząt” – powiedział Nicolás Rascovan, główny autor badania i szef laboratorium mikrobiologicznej paleogenomiki w Pastitut Pasteur. „To badanie wyraźnie pokazuje, w jaki sposób starożytne i współczesne DNA może przepisać historię ludzkiego patogenu i pomóc nam lepiej zrozumieć epidemiologię współczesnych chorób zakaźnych”.
Projekt został przeprowadzony w ścisłej współpracy ze społecznościami tubylczymi, które były zaangażowane w decyzje dotyczące stosowania szczątków przodków i interpretacji wyników. Starożytne DNA i pozostałe materiały zostały zwrócone na żądanie, a wygenerowane dane zostały udostępnione za pomocą etycznych i dostosowujących się platform zaprojektowanych w celu umożliwienia udostępniania danych, które spełniają szczególne oczekiwania społeczności tubylczych.