Multidyscyplinarny zespół naukowców z School of Antropology and Museum Etnography na University of Oxford, Max Plancck Institute for Oserpolary antropologii, Jane Goodall Institute w Tanzanii, University of Algarve i University of Porto In Portugali Celowo wybieranie roślin, które zapewniają materiały, które wytwarzają bardziej elastyczne narzędzia do połowów termitów.
Odkrycia te, opublikowane w czasopiśmie Iscience, mają ważne konsekwencje dla zrozumienia umiejętności technicznych związanych z tworzeniem narzędzi znikliwych – temat, który pozostaje bardzo nieznanym aspektem ludzkiej ewolucji technologicznej.
Termity są dobrym źródłem energii, tłuszczu, witamin, minerałów i białka dla szympansów. Aby zjeść owady, szympansy muszą używać stosunkowo cienkich sond, aby łowić termity z kopców, w których żyją. Biorąc pod uwagę, że wnętrze kopców składa się z tuneli z kręgą, naukowcy postawili hipotezę, że użycie elastycznych narzędzi byłoby bardziej skuteczne w przypadku szympansów podczas łowienia owadów niż używanie sztywnych patyków.
Aby to przetestować, pierwszy autor Alejandra Pascual-Garrido zajął przenośnego testera mechanicznego do Gombe i zmierzył, ile siły, jaką zobowiązała się do gięcia materiałów roślinnych używanych przez małpy w porównaniu z dostępnymi materiałami roślinnymi, ale nigdy nie używane. Odkrycia wykazały, że gatunki roślin nigdy nie stosowane przez szympansy były o 175 procent bardziej sztywne niż ich preferowane materiały.
Ponadto, nawet wśród roślin uprawiających kopce bliski termitów, te, które wykazały oczywiste oznaki regularnego używania przez małpy, wytwarzały bardziej elastyczne narzędzia niż pobliskie rośliny, które nie wykazały oznak użycia.
„Jest to pierwszy kompleksowy dowód na to, że dzikie szympansy wybierają materiały narzędziowe do połowów termitów oparte na określonych właściwościach mechanicznych”, mówi Alejandra Pascual-Garrido, który od ponad dekady studiuje surowce używane w narzędziach szympansów w Gombe.
Warto zauważyć, że niektóre gatunki roślin, takie jak Grewia spp., Stanowią również materiał narzędziowy dla społeczności rybackich rybnych z szympansą termitów żyjących do 5000 kilometrów od Gombe, co sugeruje, że mechanika tych materiałów roślinnych może być podstawą takich wszechobecnych preferencji, a inżynieria podstawowa może być głęboko zakorzeniona w kulturze szympcyjnej.
Dzikie szympansy mogą zatem mieć rodzaj „fizyki ludowej” – intuicyjnego zrozumienia właściwości materialnych, które pomagają im wybrać najlepsze narzędzia do pracy.
Ich naturalna zdolność inżynierska nie polega tylko na użyciu dowolnego dostępnego patyka lub rośliny; Szympansy specjalnie wybierają materiały o właściwościach mechanicznych, które mogą zwiększyć skuteczność ich narzędzi do żerowania.
Dr Alejandra Pascual-Garrido, partner badawczy w School of Antropology and Museum Ethnography, University of Oxford, powiedział: „To nowe podejście, które łączy biomechanikę z zachowaniami zwierząt, pomaga nam lepiej zrozumieć procesy poznawcze stojące za konstrukcją narzędzi szympanse i sposób oceny i wyboru materiałów opartych na właściwościach funkcjonalnych”.
Odkrycia rodzą ważne pytania dotyczące tego, w jaki sposób wiedza ta jest wyuczona, utrzymywana i przesyłana na przykład przez młodych szympansów obserwujących i wykorzystujących narzędzia ich matek oraz czy podobne zasady mechaniczne określają wybór materiałów szympanów do wytwarzania innych narzędzi do żerowania, takich jak te używane do jedzenia mrówek lub miodu.
„To odkrycie ma ważne implikacje dla zrozumienia, w jaki sposób ludzie mogli rozwinąć swoje niezwykłe narzędzie przy użyciu umiejętności” – wyjaśnia Adam Van Casteren, Department of Human Origins, Max Planck Institute for Evolutionary Antropology, specjalisty w dziedzinie biomechaniki i biologii ewolucyjnej. „Podczas gdy materiały łatwo psujące się, takie jak drewno, rzadko przetrwają w zapisie archeologicznym, mechaniczne zasady stojące za skuteczną konstrukcją i używaniem narzędzi pozostają stałe w różnych gatunkach i czasie”.
Badając, w jaki sposób szympansy wybierają materiały na podstawie określonych właściwości strukturalnych i/lub mechanicznych, możemy lepiej zrozumieć fizyczne ograniczenia i wymagania, które zastosowałyby do wczesnego użytku narzędzi ludzkich. Korzystanie z takich porównawczych ram funkcjonalnych zapewnia nowe wgląd w aspekty wczesnej technologii, które nie są zachowane w zapisie archeologicznym.