Konwencjonalna mądrość sugeruje, że wyszukiwanie w Internecie w celu oceny prawdziwości dezinformacji zmniejszyłoby wiarę w nią. Jednak nowe badanie przeprowadzone przez zespół badaczy pokazuje, że dzieje się odwrotnie: wyszukiwanie mające na celu ocenę prawdziwości fałszywych artykułów prasowych w rzeczywistości zwiększa prawdopodobieństwo uwierzenia w dezinformację.
Odkrycia, które ukazały się w czasopiśmie Nature, dają wgląd w wpływ wyników wyszukiwarek na użytkowników – obszar stosunkowo słabo zbadany.
„Nasze badanie pokazuje, że przeszukiwanie Internetu w celu oceny wiadomości zwiększa wiarę w bardzo popularne dezinformacje – i to w znacznych ilościach” – mówi Zeve Sanderson, założyciel i dyrektor wykonawczy Centrum Mediów Społecznościowych i Polityki (CSMaP) na Uniwersytecie Nowojorskim i jeden z autorzy artykułu.
Przyczynę takiego wyniku można wyjaśnić wynikami wyszukiwarek – w badaniu naukowcy odkryli, że zjawisko to koncentruje się wśród osób, którym wyszukiwarki zwracają informacje o niższej jakości.
„Wskazuje to na niebezpieczeństwo, że „pustki w danych” – obszary ekosystemu informacyjnego zdominowane przez wiadomości i informacje niskiej jakości, a nawet całkowicie fałszywe – mogą odgrywać znaczącą rolę w procesie wyszukiwania w Internecie, prowadząc do niskiej jakości powrót wiarygodnych informacji lub, co bardziej niepokojące, pojawienie się niewiarygodnych informacji na górze wyników wyszukiwania” – zauważa główny autor Kevin Aslett, adiunkt na Uniwersytecie Centralnej Florydy i pracownik naukowy CSMaP.
W nowo opublikowanym badaniu Nature Aslett, Sanderson i ich współpracownicy badali wpływ używania wyszukiwarek internetowych do oceny fałszywych lub wprowadzających w błąd poglądów – podejścia promowanego między innymi przez firmy technologiczne i agencje rządowe.
W tym celu zrekrutowali uczestników za pomocą narzędzi Qualtrics i Mechanical Turk firmy Amazon – narzędzi często używanych w badaniach z zakresu nauk behawioralnych – do serii pięciu eksperymentów, których celem było zmierzenie wpływu typowego zachowania: wyszukiwania w Internecie w celu oceny wiadomości (SOTEN).
W pierwszych czterech badaniach sprawdzano następujące aspekty zachowań i wpływu wyszukiwania online:
Wpływ SOTEN na wiarę zarówno w fałszywe, wprowadzające w błąd, jak i prawdziwe wiadomości bezpośrednio w ciągu dwóch dni od publikacji artykułu (fałszywe artykuły popularne obejmowały historie na temat szczepionek na Covid-19, postępowania w sprawie impeachmentu Trumpa i wydarzeń klimatycznych) Czy wpływ SOTEN może zmienić sytuację ocena danej osoby po tym, jak już oceniła ona prawdziwość wiadomości. Wpływ SOTEN kilka miesięcy po publikacji. Wpływ SOTEN na najnowsze wiadomości na istotny temat, cieszący się dużym zainteresowaniem – w przypadku tego badania, wiadomości o Covid-19 pandemia
W piątym badaniu połączono ankietę z danymi ze śledzenia sieci, aby określić wpływ narażenia na wyniki wyszukiwania zarówno o niskiej, jak i wysokiej jakości, na wiarę w dezinformację. Zbierając wyniki wyszukiwania za pomocą niestandardowej wtyczki do przeglądarki internetowej, badacze mogli określić, w jaki sposób jakość tych wyników wyszukiwania może wpłynąć na wiarę użytkowników w oceniane dezinformacje.
Oceny wiarygodności źródła w badaniu zostały określone przez NewsGuard, rozszerzenie przeglądarki, które ocenia wiadomości i inne witryny informacyjne, aby pomóc użytkownikom w ocenie wiarygodności treści, które napotykają w Internecie.
W pięciu badaniach autorzy odkryli, że przeszukiwanie Internetu w celu oceny wiadomości doprowadziło do statystycznie istotnego wzrostu wiary w dezinformację. Miało to miejsce zarówno wkrótce po opublikowaniu dezinformacji, jak i kilka miesięcy później. Odkrycie to sugeruje, że upływ czasu – i rzekome możliwości wprowadzenia weryfikacji faktów do ekosystemu informacyjnego – nie zmniejsza wpływu SOTEN na zwiększanie prawdopodobieństwa uwierzenia w prawdę fałszywych wiadomości. Co więcej, piąte badanie wykazało, że zjawisko to koncentruje się wśród osób, którym wyszukiwarki zwracają informacje o niższej jakości.
„Wyniki podkreślają potrzebę, aby programy umiejętności korzystania z mediów opierały zalecenia na empirycznie przetestowanych interwencjach, a wyszukiwarki inwestowały w rozwiązania problemów zidentyfikowanych w tym badaniu” – podsumowuje Joshua A. Tucker, profesor polityki i współdyrektor CSMaP, innego autorów artykułu.
Pozostali autorzy artykułu to William Godel i Jonathan Nagler z Centrum Mediów Społecznościowych i Polityki Uniwersytetu Nowojorskiego oraz Nathaniel Persily ze Stanford Law School.
Badanie zostało wsparte grantem National Science Foundation (2029610).