Nowe badania sugerują, że foki antarktyczne, na które polowano niemal do wyginięcia, odrodziły się, ale obecnie ich liczebność grozi niebezpiecznym wyginięciem z powodu braku pożywienia.
Badania fok, z których prawie wszystkie żyją na subantarktycznych wyspach Gruzji Południowej, pokazują, że współczesna populacja osiągnęła szczyt w 2009 roku i wyniosła około 3,5 miliona – zdrową liczbę, choć znacznie mniejszą niż wcześniej szacowano. Jednak bardziej szczegółowe liczenie zwierząt żyjących na wyspie Bird Island w Georgii Południowej pokazuje również, że fokom coraz trudniej jest znaleźć kryla – małego skorupiaka przypominającego krewetkę – a w ciągu ostatniej dekady ich liczebność znacznie spadła.
Badania prowadzone są przez naukowców z British Antarctic Survey (BAS) i współpracowników i zostały opublikowane w tym tygodniu (data) w czasopiśmie Global Change Biology.
Jaume Forcada, naukowiec z BAS, który kierował nowym badaniem i jest głównym autorem artykułu, mówi:
„Znaleźliśmy zarówno dobre, jak i złe wieści na temat fok. W XX wieku, kiedy zakazano polowań na foki, populacja odrodziła się w imponujący sposób. Jednak zmiany w liczebności kryla w Oceanie Południowym, jakie zaszły w XXI wieku, obecnie zagrażają tym kultowym zwierzętom od nowa.”
Cenione i polowane ze względu na skóry w XVIII i XIX wieku, na początku XX wieku było zbyt mało zwierząt, aby polować komercyjnie. W połączeniu z silniejszymi środkami ochrony przyrody, dużą ilością pożywienia i szybką hodowlą, populacja rozrosła się i odrodziła znacznie szybciej niż w przypadku innych gatunków, na które wcześniej polowano w regionie, w tym humbaków. Według doniesień do roku 2000 w Georgii Południowej żyło od 4,5 do 6,2 miliona fok futerkowych. Jednak ponowna analiza tych danych i zastosowanych metod sugeruje, że te rosnące liczby populacji nie były dokładne, co stanowi kolejne wyzwanie dla naukowców próbujących obecnie zrozumieć obecny spadek.
Forcada kontynuuje: „Nasze nowe wyniki pokazują, że było to znacznie przeszacowane. Ma to znaczenie, ponieważ wielkość populacji fok futerkowych służy do oceny ogólnego stanu zdrowia gatunku i szerszych ekosystemów Antarktyki. Okazuje się, że żadna z nich nie była tak silna, jak sądzono .”
Liczenie fok jest trudniejsze, niż mogłoby się wydawać. W badaniach zazwyczaj ocenia się liczbę osobników na plażach rozrodu fok, ale liczby te są wypaczone, ponieważ większość samców fok futerkowych w Georgii Południowej rozmnaża się zwykle dopiero w wieku dziesięciu lat, a następnie tylko przez dwa do trzech lat. Oznacza to, że w badaniach brakuje około 80% populacji mężczyzn, a sposób, w jaki badacze to wyjaśniają, może zawyżać ogólną liczbę.
Nowe szacunki dotyczące 3,5 miliona zwierząt pochodzą z kilkutygodniowych badań helikopterowych przeprowadzonych w Georgii Południowej w latach 2007–2009 oraz z ulepszonych metod oceny populacji.
Populacje fok futerkowych na Bird Island, dobrze zbadanym miejscu w północno-zachodniej części Georgii Południowej, wykazały najszybszy wzrost w ciągu ostatniego stulecia. Jednak nowe badanie wykazało niepokojącą tendencję odwrócenia się: liczby osiągnęły najwyższy poziom w 2009 r. i od tego czasu spadają o 7% każdego roku. To sprowadza obecną populację wyspy do poziomu nienotowanego od lat 70. XX wieku, kiedy liczba ludności wciąż się odbudowywała.
Naukowcy poszukiwali dowodów na wpływ połowów kryla na dynamikę populacji fok futerkowych, nie uznali ich jednak za istotne. Jednak wstępna analiza danych klimatycznych pokazuje, że szybko rosnąca temperatura morza w regionie koreluje ze spadkiem populacji fok, co wskazuje na utratę kryla jako najbardziej prawdopodobną przyczynę.
„Kryl może stanowić do 80% lub więcej diety fok futerkowych w Georgii Południowej, dlatego doświadczają one katastrofalnego spadku liczby wydawanych na świat młodych i przeżywalności osobników, gdy warunki środowiskowe usuwają kryl z ich bezpośrednich obszarów żerowania” – mówi Forcada .
Ta wrażliwość fok futerkowych na dostępność kryla, w połączeniu z istnieniem długoterminowych danych dotyczących populacji, sprawia, że są one ważnym znanym wskaźnikiem ekosystemów wokół Wyspy Ptasiej. Konieczne są bardziej szczegółowe badania, aby ustalić, dlaczego kryl wokół Bird Island jest obecnie mniej dostępny i jak powszechna może być ta zmiana w pozostałej części Oceanu Południowego.
„Jeśli presja na foki na Bird Island dotyczy również większej populacji Georgii Południowej, tam również może nastąpić ciągły spadek. Zatem mimo że było ich tam trzy i pół miliona, szybki spadek populacji Bird Island mówi z nami mogą mieć kłopoty” – mówi Forcada.