Międzynarodowy zespół naukowców korzystający z obserwacji z satelitów NASA-niemieckich znalazł dowody na to, że całkowita ilość słodkiej wody na Ziemi gwałtownie spadła począwszy od maja 2014 r. i od tego czasu utrzymuje się na niskim poziomie. Jak podano w Surveys in Geophysics, naukowcy zasugerowali, że zmiana ta może wskazywać, że kontynenty ziemskie weszły w fazę stale suchej.
W latach 2015–2023 pomiary satelitarne wykazały, że średnia ilość słodkiej wody magazynowanej na lądzie – obejmującej płynne wody powierzchniowe, takie jak jeziora i rzeki, a także wodę w podziemnych warstwach wodonośnych – była o 290 mil sześciennych (1200 km sześciennych) niższa od średniego poziomu. od 2002 do 2014 roku, powiedział Matthew Rodell, jeden z autorów badania i hydrolog w Centrum Lotów Kosmicznych Goddard NASA w Greenbelt w stanie Maryland. „To dwa i pół razy większa objętość utraconego jeziora Erie”.
W okresach suszy, wraz z rozwojem rolnictwa nawadnianego, gospodarstwa rolne i miasta muszą w większym stopniu polegać na wodach gruntowych, co może prowadzić do cyklu zmniejszania się zasobów wody podziemnej: zasoby słodkiej wody wyczerpią się, deszcz i śnieg nie będą ich uzupełniać, a pompowana jest większa ilość wody gruntowej. Jak wynika z raportu ONZ na temat niedoboru wody opublikowanego w 2024 r., ograniczenie dostępności wody stanowi obciążenie dla rolników i społeczności, co może prowadzić do głodu, konfliktów, ubóstwa i zwiększonego ryzyka chorób, gdy ludzie zwracają się do źródeł zanieczyszczonej wody.
Zespół naukowców zidentyfikował ten gwałtowny, globalny spadek zasobów słodkiej wody na podstawie obserwacji z satelitów Gravity Recovery and Climate Experiment (GRACE), obsługiwanych przez Niemieckie Centrum Aeronautyki, Niemieckie Centrum Badań Nauk o Ziemi i NASA. Satelity GRACE mierzą wahania grawitacji Ziemi w miesięcznych skalach, które ujawniają zmiany masy wody na powierzchni i pod ziemią. Oryginalne satelity GRACE latały od marca 2002 r. do października 2017 r. Następca satelitów GRACE-Follow On (GRACE-FO) został wystrzelony w maju 2018 r.
Odnotowany w badaniu spadek globalnej ilości słodkiej wody rozpoczął się od ogromnej suszy w północnej i środkowej Brazylii, a wkrótce po niej nastąpiła seria poważnych susz w Australazji, Ameryce Południowej, Ameryce Północnej, Europie i Afryce. Wyższe temperatury oceanów na tropikalnym Pacyfiku od końca 2014 r. do 2016 r., których kulminacją było jedno z najważniejszych zjawisk El Niño od 1950 r., doprowadziły do zmian w atmosferycznych strumieniach strumieniowych, które zmieniły pogodę i wzorce opadów na całym świecie. Jednak nawet po ustąpieniu El Niño poziom wody słodkiej na świecie nie powrócił do normy. Rodell i zespół podają, że 13 z 30 najbardziej intensywnych susz na świecie zaobserwowanych przez GRACE miało miejsce od stycznia 2015 r. Rodell i współpracownicy podejrzewają, że globalne ocieplenie może przyczyniać się do trwałego wyczerpywania się słodkiej wody.
Globalne ocieplenie powoduje, że atmosfera gromadzi więcej pary wodnej, co skutkuje bardziej ekstremalnymi opadami, powiedział meteorolog NASA Goddard, Michael Bosilovich. Chociaż całkowity roczny poziom opadów deszczu i śniegu może nie zmieniać się radykalnie, długie okresy pomiędzy intensywnymi opadami powodują, że gleba wysycha i staje się bardziej zwarta. Zmniejsza to ilość wody, którą ziemia może wchłonąć podczas deszczu.
„Problem w przypadku ekstremalnych opadów” – powiedział Bosilovich – „polega na tym, że woda w końcu spływa”, zamiast wchłaniać i uzupełniać zasoby wód gruntowych. Na całym świecie poziom słodkiej wody utrzymuje się na stałym niskim poziomie od czasu El Niño w latach 2014–2016, podczas gdy więcej wody pozostaje uwięzionych w atmosferze w postaci pary wodnej. „Ocieplające temperatury zwiększają zarówno parowanie wody z powierzchni do atmosfery, jak i zdolność atmosfery do zatrzymywania wody, zwiększając częstotliwość i intensywność warunków suszy” – zauważył.
Choć istnieją powody, by podejrzewać, że nagły spadek poziomu słodkiej wody wynika w dużej mierze z globalnego ocieplenia, definitywne powiązanie między nimi może być trudne, twierdzi Susanna Werth, hydrolog i naukowiec zajmujący się teledetekcją w Virginia Tech, która nie była związana z badaniem. . „Istnieje niepewność w przewidywaniach klimatycznych” – powiedział Werth. „Pomiary i modele zawsze zawierają błędy.”
Czas pokaże, czy globalny poziom wody słodkiej powróci do wartości sprzed 2015 r., utrzyma się na stałym poziomie, czy też powróci do spadku. Biorąc pod uwagę, że dziewięć najcieplejszych lat we współczesnym zapisie temperatur zbiegło się z gwałtownym spadkiem poziomu słodkiej wody, Rodell powiedział: „Nie sądzimy, aby to był zbieg okoliczności i może być zwiastunem tego, co ma nadejść”.