Przeczytaj następujące zdanie: „Donald Trump i Kamala Harris weszli do baru, ona usiadła przy stole”. Wszyscy od razu wiemy, że przy stole siedziała Kamala, a nie Donald. Zaimki takie jak „ona” pomagają nam zrozumieć język, ale zaimki mogą mieć wiele znaczeń. W zależności od kontekstu rozumiemy, do kogo odnosi się dany zaimek. Ale jak to się dzieje, że jesteśmy w tym tak dobrzy i jak nasz mózg łączy zaimki z ich rzeczownikami?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, międzynarodowy zespół neurobiologów, neurochirurgów i neurologów połączył siły. Doris Dijksterhuis i Matthew Self z grupy Pietera Roelfsema wspólnie z kolegami przyglądali się aktywności mózgu pacjentów chorych na padaczkę. W ramach leczenia pacjentom tym wszczepiono elektrody głębinowe w hipokampie – obszarze mózgu odpowiedzialnym za uczenie się i zapamiętywanie. Zespół badawczy wykorzystał to i przeprowadził z nimi dodatkowe testy.
„Możemy mierzyć aktywność poszczególnych komórek mózgowych w hipokampie, gdy pacjent wykonuje jakieś zadanie” – mówi Matthew Self. W hipokampie znajdują się komórki reagujące na konkretną osobę, tak zwane „komórki koncepcyjne”. Dobrze znanym przykładem jest „komórka Jennifer Aniston”, która staje się aktywna, gdy zobaczysz zdjęcie Jennifer Aniston, usłyszysz jej imię lub przeczytasz słowa „Jennifer Aniston”. Zastanawialiśmy się, czy te komórki również stają się aktywne, gdy czytasz tylko zaimek, taki jak „on” lub „ona”. Czy te komórki są w stanie powiązać zaimek z właściwą osobą?
Komórka Shreka
Doris Dijksterhuis: „Aby to przetestować, najpierw pokazaliśmy pacjentom wiele zdjęć, aż znaleźliśmy komórkę, która reagowała na jeden konkretny obraz. Na przykład znaleźliśmy komórkę, która reagowała na obraz „Shrek”, ale nie na inne obrazy. nazwać tę komórkę „komórką koncepcyjną Shreka”, kiedy pacjenci czytali później takie zdanie: „Shrek i Fiona jedli kolację. Nalał trochę wina.” Komórka „Shrek” rzeczywiście reagowała na słowo „Shrek”, ale także na zaimek „On”. Jest to o tyle ciekawe, że w innym zdaniu taki zaimek może oznaczać coś zupełnie innego. Na przykład w zdaniu „Donald Trump i Kamala Harris jedli obiad. Nalał wino” ten sam zaimek „On” odnosi się do Donalda Trumpa i dlatego komórka Shreka nie zareaguje. Poszczególne komórki hipokampa śledzą, do kogo odnosi się zaimek, w dynamiczny i elastyczny sposób”.
Ja: „Poprosiliśmy uczestników, aby na końcu zdań odpowiedzieli na pytanie dotyczące tego, kto wykonał daną czynność. Mogliśmy przewidzieć, czy pacjenci udzielą prawidłowej odpowiedzi na podstawie aktywności poszczególnych komórek koncepcyjnych. Aby było to nieco trudniejsze , dodaliśmy także kilka podchwytliwych pytań do dwóch osób tej samej płci: „Jennifer Aniston i Kamala Harris weszły do baru. Usiadła przy stole.” Pacjentka musiała sama zdecydować, kto wykonał daną czynność. Zaobserwowaliśmy, że pacjenci na początku zdania wybierali osobę, która wywołała największą aktywność w hipokampie. Można to opierać na przypadkowych wahaniach działanie na zasadzie prób po próbie lub wewnętrzna preferencja dla jednego z dwóch znaków w zdaniu.
Większy obraz
Dijksterhuis: „Hipokamp jest ważny dla uczenia się i zapamiętywania, ale nie jest jasne, w jaki sposób hipokamp bierze udział w interakcji między pamięcią a językiem. Jak zapamiętujemy to, co przeczytaliśmy? Kiedy myślisz o czymś, co przeczytałeś, mają różne koncepcje, które razem tworzą historię. Zaimki pomagają nam zrozumieć, kto co zrobił w tej historii, a komórki hipokampu kodują te działania w naszej pamięci. Ostatecznie chcemy wiedzieć, w jaki sposób cała pamięć jest tworzona i reprezentowana w mózgu. “
„To niezwykle cenne, że ta grupa pacjentów wyraziła zgodę na udział w naszych badaniach. Bardzo rzadko możemy mierzyć aktywność pojedynczych komórek mózgowych u osób czytających, a badania tych procesów na zwierzętach nie są możliwe. Kiedy Dostajemy szansę i staramy się wyciągnąć z niej jak najwięcej.”
Źródło: Nauka