Lata 90. ubiegłego stulecia w polskiej gospodarce śmiało można nazwać okresem wielkiej wyprzedaży. Administratorzy naszego państwa kontaktowali się z zagranicznymi inwestorami, proponując im wykup polskich przedsiębiorstw po promocyjnych cenach.

Zaniżano wartość prywatyzowanych banków i firm produkcyjnych. Nawet jeśli po akcje prywatyzowanych przedsiębiorstw zgłaszało się po kilkaset tysięcy Polaków, to i tak pakiety kontrolne „przydzielano” najczęściej bankom i instytucjom zachodnim. Dlaczego Polacy walczący o akcje w tasiemcowych kolejkach mogli zakupić jedynie śladowe ilości „wspólnego” do niedawna, promocyjnie wyprzedawanego majątku?

– Niestety, w Polsce na początku lat 90. nie było kapitału. W związku z tym w tych konkursach wygrywały poważne instytucje zachodnie – tłumaczył ówczesne preferencje dla inwestorów zagranicznych jeden z niedoszłych ekonomicznych noblistów.

Wyprzedaż polskiego majątku przez długi czas uzasadniana była tezą, że „kapitał nie ma narodowości”. W związku z tym najpopularniejsi ekonomiści nie widzieli żadnego ryzyka związanego z uzależnieniem polskiej gospodarki od zagranicznych grup kapitałowych. W efekcie takiej polityki jeszcze kilka lat temu dwie trzecie polskiego sektora bankowego kontrolowane było przez kapitał zagraniczny! Dopiero w wyniku ogólnoświatowego kryzysu finansowego medialna teza o kapitale bez narodowości upadła, a ekonomiści i politycy na nowo odkryli, że z faktu, iż biznesowe decyzje zapadają poza Polską, mogą dla nas wynikać – oprócz wyciekających z kraju dywidend – także inne niekorzystne konsekwencje. Repolonizacja w sektorze bankowym, do której doszło w ostatnich miesiącach, stała się symbolem tych zmian. Problemy włoskiego właściciela Banku Pekao SA umożliwiły odkupienie pakietu kontrolnego jego akcji przez polskie instytucje. Warto przy tym zauważyć, że mimo sprzyjających okoliczności transakcji cena za akcje była kilkakrotnie wyższa od tej, jaką przed laty zapłacili Włosi. Udział kapitału polskiego w rynku bankowym znów przekroczył 50 procent.

Długookresowo repolonizacja kluczowych sektorów polskiej gospodarki (finanse, energetyka, media…) może być dla nas – pomimo kosztów – opłacalna. Pod warunkiem że rządzący Polską będą konsekwentni i nie zdecydują się za jakiś czas na kolejne „promocyjne wyprzedaże”.

___
Tekst opublikowany w "Naszym Dzienniku"